Tuesday, 26 November 2024

maharashtra vidhansabha election 2024 विधानसभा निवडणूक-२०२४; मतदान केंद्र निहाय आकडेवारी संकेतस्थळावर जाहीर करण्यात निवडणूक आयोगाकडून टाळाटाळ केल्याने संभ्रम

महायुतीच्या भरघोष यशावर विरोधकांचा अविश्वास

पराभूत उमेदवारांकडून ईव्हीएमच्या घोळावर संशय

ईव्हीएमऐवजी बॅलेट पेपरवर मतदान घेण्याची मागणी करणारी याचिका फेटाळली  

केंद्रीय निवडणूक आयोगाने मतदान प्रक्रिया निपक्षपणे व परदर्शकपणे पार पाडली असेल तर मतदान केंद्र निहाय आकडेवारी संकेतस्थळावर जाहीर करण्यात निवडणूक आयोगाकडून टाळाटाळ केली जात असल्याने राजकीय पक्ष कार्यकर्त्यांमध्ये दिवसेंदिवस ईव्हीएमच्या बाबत संभ्रम निर्माण करणारे अविश्वासाचे वातावरण राज्यामध्ये समाजमध्यमांद्वारे होत आहे. केंद्रीय निवडणूक आयोगाने या पूर्वी सर्व मागील निवडणुकांचे मतदान केंद्र निहाय (फॉर्म-20 भाग 1 व भाग 2) (Form 20 - Final Result Part I and Part II)आकडेवारी संकेतस्थळावर प्रसिद्ध केलेली आहे मात्र नुकत्याच झालेल्या लोकसभा निवडणुकीची केवळ फॉर्म-20  भाग 2 प्रसिद्ध केला मात्र  मतदान केंद्र निहाय मतदान (फॉर्म-20 भाग 1 ) अद्यापही प्रसिद्ध केलेला नाही. मतदान केंद्र निहाय आकडेवारी संकेतस्थळावर जाहीर करण्यात निवडणूक आयोगाकडून टाळाटाळ केल्याने स्वाभाविकच संभ्रम वाढत आहे. विधानसभा निवडणुकीचे निकाल जाहीर करण्यात आल्यानंतर निवडणूक निर्णय अधिकारी तत्काळ  (फॉर्म-20 भाग 1 व भाग 2) निवडणूक आयोगाला पाठवित असतात मग ते सार्वजनिक करताना कुचराई का करण्यात येते असा प्रश्न निर्माण होत असल्याने संशयाचे मळब तयार होते आणि ईव्हीएमवर शंका उपस्थित होत आहे त्याचे खंडन वेळीच केले पाहिजे.

विधानसभा निवडणूकीसाठी मतदारसंघ निहाय झालेले मतदान निवडणूक आयोगाने जाहीर केले आणि अंतिम आकडेवारी उमेदवारांच्या प्रतिनिधिना फॉर्म 17 देण्यात येतो ती आकडेवारी ग्राह्य मानावी असे नमूद केले होते मात्र बहुतांश बड्या वृत्तपत्रांनी ईव्हीएमवर शंका उपस्थित करून मतदान व मतमोजणीतील तफावत येत असल्याच्या बातम्या प्रसिद्ध करून संशयाचे भुत तयार केले. वास्तविक  मतदान केंद्र निहाय (फॉर्म-20 भाग 1 व भाग 2)  मध्ये अधिकृत आकडेवारी असते व ती कायदेशीरदृष्ट्या मानली जाते त्यामुळे चुकीच्या माहितीच्या आधारावर बातम्या प्रसिद्ध करून समाजामध्ये मतदान प्रक्रियेबाबत गैरसमज निर्माण केले जात आहेत. निवडणूक आयोगाला याबाबत प्राब संस्थेकडून निवेदन देवून उपरोक्त मागणी करण्यात येणार आहे. वास्तविक वृत्तपत्रांनी व राजकीय पक्षांनी अधिकृत मतदान केंद्र निहाय (फॉर्म-20 भाग 1 व भाग 2) उपलब्ध करून त्यावर आधारित वक्तव्य व विश्लेषित वृत्त देणे अभिप्रेत असते. 

दरम्यान राज्यातील विधानसभा निवडणुकांच्या निकालानंतर राजकीय वातावरण तापलं असून महायुतीकडून जल्लोष व आनंद व्यक्त केला जात असताना महाविकास आघाडीचे नेते पराभवाचं चिंतन करत आहेत. त्यातच, विजयी आमदारांची व पराभूत आमदारांची बैठक घेऊनही सूचना केल्या जात आहेत. पराभूत उमेदवारांकडून ईव्हीएमच्या घोळावर संशय व्यक्त होत असून आता शरद पवारांनीही ईव्हीएम संदर्भातील घोळावर कायदेशीर लढाई लढण्यासाठी समिती गठीत केली आहे. त्यानुसार, यंदाच्या निवडणूक निकालानंतर संशयास्पद वाटणारे सर्वते पुरावे गोळा करण्याचे आवाहनही उमेदवारांना केले आहे. दरम्यान, राज्यातील निकालानंतर ईव्हीएमवर शंका उपस्थित झाल्याने, ईव्हीएमऐवजी बॅलेट पेपरवर मतदान घेण्याची मागणी करणारी याचिका सर्वोच्च न्यायालयात करण्यात आली होती. मात्र, न्यायालयाने ही याचिका फेटाळून लावली आहे.

विधानसभा निवडणुकानंतर दाखल करण्यात आलेल्या याचिकेवर सुनावणी करताना पुन्हा मतपत्रिकेद्वारे निवडणुका घेण्यास सुप्रीम कोर्टाने स्पष्ट शब्दात नकार दिला आहे. ईव्हीएमला विरोध करणारी याचिका सुप्रीम कोर्टानं फेटाळली. तसेच, जिंकले की तुम्हाला ईव्हीएम चांगले वाटतात आणि निवडणूक हरले की तुम्हाला ईव्हीएममध्ये छेडछाड दिसते, अशा शब्दात सुप्रीम कोर्टाने याचिकाकर्त्यांना झापले आहे.  डॉ. के.ए. पॉल यांनी ही याचिका केल होती. मात्र, न्यायमूर्ती विक्रम नाथ आणि न्यायमूर्ती पी.बी. वराळे यांच्या खंडपीठाने ही याचिका फेटाळली आहे. त्यामुळे, ईव्हीएमच्या घोळावरुन संशय व्यक्त केला जात असल्याच्या आरोपांना आता काहीही अर्थ उरला नाही. 

दरम्यान शिवसेना ठाकरे गट आणि राष्ट्रवादी शरदचंद्र पवार पक्षाच्या पराभूत आमदारांची आज मुंबईत बैठक झाली. या बैठकीत पराभूत आमदारांनी निकालावर संशय व्यक्त करत ईव्हीएमच्या आकडेवारीवर आणि टक्केवारीवर संशय व्यक्त केला आहे. त्यानंतर, पक्षप्रमुखांनी देखील ही बाब गांभीर्याने घेत ईव्हीएमविरोधात ठोस भूमिका घेण्याचे ठरवले आहे. त्यामुळे ईव्हीएम विरोधातील लढाईसाठी विरोधकांच्या आक्रमक भूमिकेला सुरुवात झाल्याचे पाहायला मिळत आहे.  राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाच्या बैठकीत उमेदवारांनी केलेल्या तक्रारी संदर्भात एक वकिलांची टीम करण्याचा निर्णय पक्षाचे प्रमुख शरद पवारांनी घेतला आहे. शरद पवारांच्या राष्ट्रवादीकडून राज्यपातळीवर एक आणि केंद्रीय पातळीवर एक कायदेशीर लढाई लढण्यासाठी वकिलांची टीम गठित करण्यात येणारआहे अशी माहिती समोर येत आहे. केवळ आरोप करण्यापेक्षा ईव्हीएमबाबत जे आक्षेप आहेत किंवा निवडणूक प्रक्रियेत ज्या चुकीच्या बाबी घडल्या ते सर्व पुरावे गोळा करण्याच्या सूचना देखील उमेदवारांना देण्यात आल्या आहेत.  उमेदवारांना 28 तारखे पर्यंत व्हीव्हीपॅट तपासणीसाठी वेळ असल्याने उमेदवारांनी तत्काळ व्हीव्हीपॅट तपासणी करावी अशीही सूचना सर्वच पराभूत उमेदवारांना बैठकीत करण्यात आली आहे. त्यासंदर्भातील पत्राचा एक नमूना देखील देण्यात आला आहे. राज्य पातळीवर ज्या प्रकारे या लढाईला सुरूवात करण्यात आली, त्याच प्रमाणे इंडिया आघाडी देखील लढाई लढणार असल्याची माहिती उमेदवारांना दिली आहे. तर, आता मागे हटायच नाही, लढायचं, असा ऊर्जात्मक संदेशही पराभूत उमेदवाराना दिला आहे. त्यामुळे ईव्हीएमविरोधातील लढाई आता तीव्र होणार असल्याचे दिसून येत आहे.

केंद्रीय निवडणूक आयोगाने मतदान केंद्र निहाय आकडेवारी संकेतस्थळावर जाहीर करावी. लोकसभा निवडणुकीची केवळ फॉर्म-20  भाग 2 प्रसिद्ध केला मात्र  मतदान केंद्र निहाय मतदान (फॉर्म-20 भाग 1 ) अद्यापही प्रसिद्ध केलेला नाही. निवडणूक आयोगाकडून टाळाटाळ केल्याने संभ्रम वाढत आहे. विधानसभा निवडणूकीची मंतदानाची माहितीची लपवाछपवी आयोगाने करू नये. तत्काळ मतदान केंद्र निहाय (फॉर्म-20 भाग 1 व भाग 2) (Form 20 - Final Result Part I and Part II)आकडेवारी संकेतस्थळावर प्रसिद्ध करावी जेणेकरून कोणाच्याही मनात निवडणूक प्रक्रियेबाबतच्या सत्यतेबाबत साशंका नको.  पराभूत उमेदवारांकडून ईव्हीएमच्या घोळावर संशय घेतल्याने केंद्रीय निवडणूक आयोगाने स्वतः हून दखल घेवून  मतदान केंद्र निहाय अधिकृत आकडेवारी संकेतस्थळावर जाहीर करावी. 

मतदारसंघ क्र व नाव

 निकालातील EVM मतसंख्या 

जाहीर केलेली  मतदान संख्या

तफावत

1 - अक्‍कलकुवा

228870

228871

1

13 - JALGAON CITY

238185

238186

1

47 - WARDHA

193584

193585

1

49 - SAVNER

221494

221495

1

74 - CHIMUR

230132

230133

1

 97 - GANGAKHED

307682

307683

1

98 - PATHRI

279103

279104

1

 133 - VASAI

218057

218058

1

138 - KALYAN WEST

243008

243009

1

159 - DINDOSHI

177008

177009

1

167 - VILE PARLE

156864

156865

1

179 - SION KOLIWADA

151710

151711

1

186 - MUMBADEVI

117985

117986

1

200 - INDAPUR

262634

262635

1

210 - KOTHRUD

232063

232064

1

219 - KOPARGAON

206554

206555

1

276 - KOLHAPUR NORTH

197665

197666

1

55 - NAGPUR CENTRAL

195058

195060

2

93 - KALAMNURI

243488

243490

2

214 - PUNE CANTONMENT

156357

156359

2

249 - SOLAPUR CITY CENTRAL

200289

200291

2

19 - JAMNER

236531

236534

3

56 - NAGPUR WEST

216622

216625

3

100 - GHANSAWANGI

254860

254863

3

113 - NANDGAON

242741

242744

3

116 - BAGLAN

203860

203863

3

43 - MORSHI

208615

208619

4

91 - MUKHED

215397

215401

4

132 - NALASOPARA

349106

349110

4

140 - AMBERNATH

183529

183533

4

144 - KALYAN RURAL

294888

294894

6

211 - KHADAKWASALA

325835

325841

6

241 - TULJAPUR

256561

256569

8

192 - ALIBAG

236234

236244

10

5 - SAKRI

239751

239762

11

17 - CHALISGAON

231168

231269

101

72 - BALLARPUR

217829

217978

149

168 - CHANDIVALI

239483

239739

256

10 - CHOPDA

220304

220650

346

12 - BHUSAWAL

182285

182683

398

28 - AKOT

212252

212690

438

30 - AKOLA WEST

202875

203347

472

 234 - LATUR RURAL

233432

233950

518

87 - NANDED SOUTH

202196

202732

536

67 - ARMORI

201688

202267

579

142 - KALYAN EAST

192162

192753

591

222 - SHEVGAON

259092

259722

630

9 - SHIRPUR

230131

230765

634

201 - BARAMATI

271759

272402

643

108 - AURANGABAD WEST

245989

246638

649

18 - PACHORA

228725

229377

652

245 - MADHA

267021

267691

670

120 - SINNAR

241435

242115

680

136 - BHIWANDI WEST

181002

181682

680

147 - KOPRI - PACHPAKHADI

202518

203206

688

58 - KAMTHI

320687

321385

698

161 - CHARKOP

182627

183337

710

4 - NAWAPUR

239311

240022

711

 188 - PANVEL

381596

382335

739

239 - AUSA

208830

209593

763

196 - AMBEGAON

220731

221511

780

115 - MALEGAON OUTER

257053

257843

790

235 - LATUR CITY

250163

250975

812

286 - KHANAPUR

249322

250160

838

102 - BADNAPUR

248005

248881

876

95 - JINTUR

291745

292634

889

69 - अहेरी (महाराष्ट)

184869

185795

926

189 - KARJAT

238996

240010

1014

111 - GANGAPUR

268059

269075

1016

76 - WANI

218823

219887

1064

198 - SHIRUR (

319725

321180

1455

236 - अहमदपुर

238074

239625

1551

146 - OVALA - MAJIWADA

284109

285826

1717

145 - MIRA BHAYANDAR

262538

264354

1816

204 - MAVAL

278307

280319

2012

121 - NIPHAD

218922

221509

2587

एकूण

17748158

64088195

33912

टीप- निकालातील EVM मतसंख्या म्हणजे आयोगाने संकेतस्थळावर उमेदवार निहाय प्रसिद्ध केलेल्या निकालातील आहे. 

टीप- जाहीर केलेली  मतदान संख्या म्हणजे आयोगाने संकेतस्थळावर प्रसिद्ध केलेली असून त्यामध्ये अंतिम आकडेवारी फॉर्म 17 नुसार ग्राह्य असे नमूद असल्याने तफावत व फरक मतदान केंद्र निहाय (फॉर्म-20 भाग 1 व भाग 2) मध्ये तुलना केल्याशिवाय निष्कर्ष काढणे अयोग्य आहे.  

Mr. Chandrakant Bhujbal

POLITICAL RESEARCH & ANALYSIS BUREAU (PRAB) PUNE
पॉलिटीकल रिसर्च अ‍ॅण्ड अ‍ॅनालिसेस ब्युरो (प्राब)

=============================

     New Book

"महाराष्ट्रातील रणसंग्राम" पुस्तक

=============================
"महाराष्ट्रातील राजकारण" 

=============================
निवडणूक पूर्वतयारी व आचारसंहिता Election Preparation and Code of Conduct E-Book


Posted by at No comments:
Subscribe to: Posts (Atom)